Kanserde Ağrı Tedavisi

Kanser Bilmecesi ve Çözümü

Kanserde ağrı tedavisi, radikal tedavilerden önemlidir. Kanser için önerilen özellikle kemoterapinin birçok kitaplarda ayrıntılarıyla bulunma­sına karşın, ağrı tedavisi oldukça dağınıktır.

Kanserde ağrı tedavisinin başarı ile yürütül­mesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi la­zımdır.

1 — Tedavi, mutlaka, nedene yönelik olmalıdır. Bu nedenler tıkanma, baskı, iltihap, ödem, nek­roz gibi lokal sebeplere bağlıdır. Ayrıca toksik, ve psikonorotik genel sebeplere de bağlı olabilir.

2 — Tedavi yapılırken, o kanser cinsinin sürvisi göz önüne alınmalı, özellikle medikal ağrı te­davisi kademeli yapılmalıdır. Şartlar elverirse uyuş­turucular terminal safhaya yakın günlerde kullanıl­malıdır.

3 — Kanserde ağrılar tedavi edilirken, bu ağ­rıların diğer genel tedavi ile birlikte iyileşebilece­ğini hiç hatırdan çıkarmamalı; ağrı aracı olarak radioterapi ve kemoterapiden yararlanmalıdır.

4 — Tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi; kanserde de kullanılan ağrı ilaçlarının mümkün olduğu kadar renk ve ambalaj bakımından hasta tarafından bilinmeyen şekillerini seçmelidir.

5 — Medikal tedavi yapılırken: ağrı giderici ilaçlar mümkün olduğu kadar kombine olarak ve­rilmelidir. Örneğin bunlara kodein ve trankilizanlar eklenmelidir.

6 — Ayrıca ağrı ilaçları ile birlikte ödem ve enfeksiyon tedavisi birlikte yürütülmelidir.

7 — Yaygın kanserlerde ağrı nedeni ne olur­sa olsun toksik sorunlar araya gireceğinden serum tedavilerini ve karaciğer takviyesini ağrı ilaçları ile birlikte kullanmalıdır.

Ağrılar gerçekten bölgesel özellikler göstermek­tedir. Bu bakımdan biz ağrıları bölgelere göre özet­ler halinde anlatacağız.

a — Pelvis ağrıları,

1 — Tıkanma ağrıları: Kolestomi ve radiote­rapi bu ağrıların tedavisinde tek çıkar yoldur.

2 — Rektumun perineye yansıyan ağrıları: Bu durumda mutlaka antibiyotik ve kortizon tedavisi yapmalıdır. Eğer nekroz yok ise; radioterapi dene­nebilir. Eğer nekroz var ise antibiyotik hiç kesilmemelidir. Bu bölge ağrılarında kemoterapi de et­kin almaktadır. (Bleomisin ve 5 FU)

3 — Ütero Sakral Ligamente yansıyan ağrı­lar: Bu ağrılar fevkalade zor ağrılardır. Suaraknoid bölgeye dolantin uygulanması, kordektomi, hattâ spinotolamik traktüse radioaktif enjeksiyon­lar önerilmektedir.

4 — Mesane ağrıları: Palyatif Radioterapi, antibiyotik temel tedavidir. Gerektiğinde idrar yo­lunun rektal anastomozu yapılmalıdır.

b — Kol ve bacak ağrıları, Bu ağrıların ne­deni sinirlere baskı veya tümörün sinirlere yayıl­masıdır. Tedavi radioterapi, sinir ağlarına alkol enjeksiyonu ve imkâna göre nörektomi yapılır.

c — Kemik ağrıları

1 — Primer kemik tümörlerinde en iyi tedavi radiöterapidir.

2 — Metastaslarda hormon tedavileri salgı bez­lerinin çıkartılması, radioterapi ve radioaktif fos­fordur.

d — Karın ağrıları,

1 — Tıkanma ağrılarında pasaj cerrahi yol­dan sağlanır.

2 — Çöllak merkezlerden gelen ağrılar için ra­dioterapi ve ilaç olarak analjezik (pankreasın, kardia ve özefagusun ağrılarında aspirin çok iyi gel­mektedir.)

3—Üriner menşeli ağrılarda sorun radiote­rapi ile çözmeye çalışılır. Yarar sağlanamadığı tak­dirde cerrahi yoldan idrar pasajı düzenlenir.

e — Toraks ağrıları,

1 — Pankuast tümörlerinde şiddetli ağrılar olur, bu ağrılar için tedavi radiöterapidir. (3 bin ile 3 bin 500 Rad)

2 — İnterkostal nevraljilerde novocain tedavi­leriyle birlikte analjelikler kullanılır.

3 — Pleksüs Brakialis ağrılarında radioterapi iyilik sağlanmadığı takdirde yukarı kordektomi yapılır.

4 — Plevra ağrıları, yinede en uygunu radiöte­rapidir.

f — Baş, boyun ağrıları,

1 — Yüz ve saçlı derinin ülserleri, tedavinin temeli radiöterapidir. Gereğinde kortizon, antibi­yotik ve novokainli pansumanlar önerilmektedir.

2 — Trigemiusa bağlı ağrılar, Gangilion Gasser’e alkol zerki aynı bölgeye iltihap dozu radio­terapi en iyi metodlardır. Bunlara ilâveten Kemoteragi yukari bölge aneljezikleri kullanılmaktadır.

3 — Baş ağrıları: En iyi ilaç kodeindir. Toksik ağrılarda serum uygulanmalıdır. Kafa içi basıncı çoksa kortizonla birlikte Nöroşirurji müdaha­leleri gerekir. Nükseden kanserlerde Cürioterapi en iyi tedavidir.

g — Kanser ağrılarında ilaç seçimi

İlâç seçiminde sinirlerin terminalinden merke­ze yani beyine doğru bir sıralama yapmak gerekir.

1 — En uçta, lokal uygulamalarda en uygun ilaç Xylocaine’dir.

2 — En alt merkezlerin engellenmesi için İki değerli ilaç aspirin ve kodeindir. Genelde bu ikisi birlikte kullanılır.

3 — Santral ağrı giderici olarak Pentozocine (Fortal) sık kullanılan bir ilaçtır.

4— Analjezik tesiri arttırmak için en iyi uy­gulama Barburitik eklenmesidir.

5— Nöropileziklere gelince: Kanserde bu grup ilaçlarda ağrı giderici olarak kullanılır. (Largactil ve nosinan)

6 — Noröleptik ve trankilizanlar ikinci dere­cede etki sağlar ve diğer ilaçların tesirini arttırmak amacı ile kullanılır. (Librjum, Melleril)

7— Morfin ve türevlerine gelince: Daha ön­cede değindiğim gibi; geç’ safhada baş vurmalıdır. Daha önce kullanılacaksa; hastaya bu ilacın kul­lanıldığı fark ettirilmemeli 3 ve 5 gün kullanılıp kesilmelidir. Ondan sonra ayni ilaç kullanılıyor gi­bi analjezikler verilmelidir.

KANSER KANAMALARININ TEDAVİSİ:

1— Büyük, Abondan kanamalarda: baskı, damar dikilmesi temel tedavidir. Daha müsait va­kalarda tampon ve elektro-kuagulasyon’la kana­mayı durdurmaya çalışmak gerekir.

Bu kanamaların sebebi iltihaplı nekroz ve tü­mör ünserasyonlarıdır.

2— Trombopeniye bağlı kanamalar: Lösemi­lerde ve kemoterapi yapılanlarda görülür. Kortizon, kan nakilleri daha doğrusu Trombosit nakli yap­malıdır.

İlaç olarak Acide epsilon – Aminocarproique önerilmektedir.

3— İntravasküler Kuagülâsyona bağlı kana­malar: sebebi iyice belli değildir. İç trombozlar sorumlu tutulmaktadır. Tedavide heparin önerilir.

•

Bu yazı Onkolog Dr. Haluk Nurbaki, Ankara Gazeteciler Cemiyeti, Kanser Bilmecesi ve Çözümü kitabından alınmıştır.