Kanserde Ağrı Tedavisi

Kanser Bilmecesi ve Çözümü
Kanserde ağrı tedavisi, radikal tedavilerden önemlidir. Kanser için önerilen özellikle kemoterapinin birçok kitaplarda ayrıntılarıyla bulunmasına karşın, ağrı tedavisi oldukça dağınıktır.
Kanserde ağrı tedavisinin başarı ile yürütülmesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi lazımdır.
1 — Tedavi, mutlaka, nedene yönelik olmalıdır. Bu nedenler tıkanma, baskı, iltihap, ödem, nekroz gibi lokal sebeplere bağlıdır. Ayrıca toksik, ve psikonorotik genel sebeplere de bağlı olabilir.
2 — Tedavi yapılırken, o kanser cinsinin sürvisi göz önüne alınmalı, özellikle medikal ağrı tedavisi kademeli yapılmalıdır. Şartlar elverirse uyuşturucular terminal safhaya yakın günlerde kullanılmalıdır.
3 — Kanserde ağrılar tedavi edilirken, bu ağrıların diğer genel tedavi ile birlikte iyileşebileceğini hiç hatırdan çıkarmamalı; ağrı aracı olarak radioterapi ve kemoterapiden yararlanmalıdır.
4 — Tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi; kanserde de kullanılan ağrı ilaçlarının mümkün olduğu kadar renk ve ambalaj bakımından hasta tarafından bilinmeyen şekillerini seçmelidir.
5 — Medikal tedavi yapılırken: ağrı giderici ilaçlar mümkün olduğu kadar kombine olarak verilmelidir. Örneğin bunlara kodein ve trankilizanlar eklenmelidir.
6 — Ayrıca ağrı ilaçları ile birlikte ödem ve enfeksiyon tedavisi birlikte yürütülmelidir.
7 — Yaygın kanserlerde ağrı nedeni ne olursa olsun toksik sorunlar araya gireceğinden serum tedavilerini ve karaciğer takviyesini ağrı ilaçları ile birlikte kullanmalıdır.
Ağrılar gerçekten bölgesel özellikler göstermektedir. Bu bakımdan biz ağrıları bölgelere göre özetler halinde anlatacağız.
a — Pelvis ağrıları,
1 — Tıkanma ağrıları: Kolestomi ve radioterapi bu ağrıların tedavisinde tek çıkar yoldur.
2 — Rektumun perineye yansıyan ağrıları: Bu durumda mutlaka antibiyotik ve kortizon tedavisi yapmalıdır. Eğer nekroz yok ise; radioterapi denenebilir. Eğer nekroz var ise antibiyotik hiç kesilmemelidir. Bu bölge ağrılarında kemoterapi de etkin almaktadır. (Bleomisin ve 5 FU)
3 — Ütero Sakral Ligamente yansıyan ağrılar: Bu ağrılar fevkalade zor ağrılardır. Suaraknoid bölgeye dolantin uygulanması, kordektomi, hattâ spinotolamik traktüse radioaktif enjeksiyonlar önerilmektedir.
4 — Mesane ağrıları: Palyatif Radioterapi, antibiyotik temel tedavidir. Gerektiğinde idrar yolunun rektal anastomozu yapılmalıdır.
b — Kol ve bacak ağrıları, Bu ağrıların nedeni sinirlere baskı veya tümörün sinirlere yayılmasıdır. Tedavi radioterapi, sinir ağlarına alkol enjeksiyonu ve imkâna göre nörektomi yapılır.
c — Kemik ağrıları
1 — Primer kemik tümörlerinde en iyi tedavi radiöterapidir.
2 — Metastaslarda hormon tedavileri salgı bezlerinin çıkartılması, radioterapi ve radioaktif fosfordur.
d — Karın ağrıları,
1 — Tıkanma ağrılarında pasaj cerrahi yoldan sağlanır.
2 — Çöllak merkezlerden gelen ağrılar için radioterapi ve ilaç olarak analjezik (pankreasın, kardia ve özefagusun ağrılarında aspirin çok iyi gelmektedir.)
3—Üriner menşeli ağrılarda sorun radioterapi ile çözmeye çalışılır. Yarar sağlanamadığı takdirde cerrahi yoldan idrar pasajı düzenlenir.
e — Toraks ağrıları,
1 — Pankuast tümörlerinde şiddetli ağrılar olur, bu ağrılar için tedavi radiöterapidir. (3 bin ile 3 bin 500 Rad)
2 — İnterkostal nevraljilerde novocain tedavileriyle birlikte analjelikler kullanılır.
3 — Pleksüs Brakialis ağrılarında radioterapi iyilik sağlanmadığı takdirde yukarı kordektomi yapılır.
4 — Plevra ağrıları, yinede en uygunu radiöterapidir.
f — Baş, boyun ağrıları,
1 — Yüz ve saçlı derinin ülserleri, tedavinin temeli radiöterapidir. Gereğinde kortizon, antibiyotik ve novokainli pansumanlar önerilmektedir.
2 — Trigemiusa bağlı ağrılar, Gangilion Gasser’e alkol zerki aynı bölgeye iltihap dozu radioterapi en iyi metodlardır. Bunlara ilâveten Kemoteragi yukari bölge aneljezikleri kullanılmaktadır.
3 — Baş ağrıları: En iyi ilaç kodeindir. Toksik ağrılarda serum uygulanmalıdır. Kafa içi basıncı çoksa kortizonla birlikte Nöroşirurji müdahaleleri gerekir. Nükseden kanserlerde Cürioterapi en iyi tedavidir.
g — Kanser ağrılarında ilaç seçimi
İlâç seçiminde sinirlerin terminalinden merkeze yani beyine doğru bir sıralama yapmak gerekir.
1 — En uçta, lokal uygulamalarda en uygun ilaç Xylocaine’dir.
2 — En alt merkezlerin engellenmesi için İki değerli ilaç aspirin ve kodeindir. Genelde bu ikisi birlikte kullanılır.
3 — Santral ağrı giderici olarak Pentozocine (Fortal) sık kullanılan bir ilaçtır.
4— Analjezik tesiri arttırmak için en iyi uygulama Barburitik eklenmesidir.
5— Nöropileziklere gelince: Kanserde bu grup ilaçlarda ağrı giderici olarak kullanılır. (Largactil ve nosinan)
6 — Noröleptik ve trankilizanlar ikinci derecede etki sağlar ve diğer ilaçların tesirini arttırmak amacı ile kullanılır. (Librjum, Melleril)
7— Morfin ve türevlerine gelince: Daha öncede değindiğim gibi; geç’ safhada baş vurmalıdır. Daha önce kullanılacaksa; hastaya bu ilacın kullanıldığı fark ettirilmemeli 3 ve 5 gün kullanılıp kesilmelidir. Ondan sonra ayni ilaç kullanılıyor gibi analjezikler verilmelidir.
KANSER KANAMALARININ TEDAVİSİ:
1— Büyük, Abondan kanamalarda: baskı, damar dikilmesi temel tedavidir. Daha müsait vakalarda tampon ve elektro-kuagulasyon’la kanamayı durdurmaya çalışmak gerekir.
Bu kanamaların sebebi iltihaplı nekroz ve tümör ünserasyonlarıdır.
2— Trombopeniye bağlı kanamalar: Lösemilerde ve kemoterapi yapılanlarda görülür. Kortizon, kan nakilleri daha doğrusu Trombosit nakli yapmalıdır.
İlaç olarak Acide epsilon – Aminocarproique önerilmektedir.
3— İntravasküler Kuagülâsyona bağlı kanamalar: sebebi iyice belli değildir. İç trombozlar sorumlu tutulmaktadır. Tedavide heparin önerilir.
•
Bu yazı Onkolog Dr. Haluk Nurbaki, Ankara Gazeteciler Cemiyeti, Kanser Bilmecesi ve Çözümü kitabından alınmıştır.