Deri Kanserlerinde Tedavi Seçimi

Kanser Bilmecesi ve Çözümü
Epitelyomalar (Epiteliomalar)
Epitelyomalarda tedavi seçimi evrelere bağlıdır. Genellikle tümörün yeri tedavide bir değişikliği gerektirmez. Ancak yinede bölgesel lenfatikleri dikkatle izlemek gerekir.
İstatislerde cerrahi tedaviyle radyo terapi eşit sonuç vermektedir. Sonuç yüzdeleri çeşitli ülkelerde ve yayınlarda yüzde doksan doksan beş şifadır. Benim deneyimlerim koşullarına uygun bir cerrahi tedaviye öncelik vermektedir. Tümörün yeri itibariyle, ya da dizkeratoz dönüşümlerinde olduğu gibi birden fazla olması halinde, yine yanık sikatrisi üzerinde görülen kanserlerde öncelik radyo terapiye geçer.
Evrelere göre tedavi seçimine gelince
Evre 1. En doğru olanı: Ekzisyonelbiopsidir lenfatik istikamette daha geniş olmak üzere yapılan derin bir eksizyon yeterli olmaktadır. Ancak cerrahi sınırların biopsiyle kontrolü zorunludur.
Radyoterapi seçilecekse cürio – terapi (İridyum veya cezyum 137) veya elektron terapi tercih edilmelidir. Ancak bu imkanlar bulunamadığı taktirde dermopon tedavisi yapılmalıdır. Doz 6500 rad’tır.
Bazı yayınlarda bazzoselüler ve sipinoselüler cilt kanserlerinde farklı tedavi uygulamasına rastlayacaksınız. Bunun nedeni bazoselülerde lenfatik yayılmanın çok nadir oluşudur. Biz, gözden kaçabilecek miks vakaları göz önüne alarak bu ayırıma karşıyız. Hatta yakın lanfatiklere koruyucu tedavi olarak 3500 rad radyo terapi yapılmasını önermekteyiz.
Evre 2. Bütün ekoller bu evrede en seçkin tedaviyi radyo terapi olarak önermektedir. Radyoterapinin koşullan birinci evrede olduğu gibidir ancak x Ray ile tedavi edilecekse dermepon yerine 120 kv 5 Al 30 cm mesafe ölçülerine göre yapılmalıdır. Lenf gangiliyonları yine ihtiyaten ışınlanmalıdır.
Evre 3. Bu evrede imkan olduğu taktirde geniş tümör rezeksiyonu, lenf diseksiyonu, gerektiğinde Reproductif. Reconstructif onarımlar yapılır. Bu imkanlar olmadığı taktirde radyoterapi seçilebilir. Ancak radyoterapi de daha geniş ve derin ışınlama gerektirdiği gibi çevre lenfatiklerinin de tedaviye alınmasını zorunlu kılar. Burada doz çok itinalı seçilmelidir. Çünkü üçüncü evrede nekrozlar vardır çoğunlukla doku 4000 rat tan yukarısına tahammül edemez.
Evre 4. En seçkin tedavi kemoterapidir. Cild kanserlerinde kemoterapinin tek bir yöntemi vardır Bleomycine 15 miligram ampullerden haftada iki defa kalçaya yapılacaktır. Kesinlikle damardan yapılmayacak, tedavi altı hafta sürecektir.
İntiraarteriyal kemoterapiler eski geçerliliğini kaybetmiştir.
Yukarıdaki ilacın % 2 lik pomatları kullanılabilir. Palyatif olarak kemoterapiyle birlikte radyo terapi, imkan varsa onarım cerrahisi imkanları aranmaktadır.
Cilt kanserlerinde önemli ve iddialı tedavi Ümmüno terepidir. Başlangıçta israilli bilim adamlarının uygulamaya koyduğu lokal ümmüno terapi Amerika Fransa ve İngilterede de revaç bulmuştur. Özellikle cilt kanserlerinin ilk iki evresinde iyi gelen ümmüno terepiyi bizde sağlık veriyoruz. Bu tedavinin nasıl yapılacağını meme kanserleri bahsinde geniş biçimde anlatacağız.
Cilt kanserlerinin radyoterapi sırasında özellikle üç ve dördüncü evrelerde ciddi sorunlar vardır. Bunların başında nekrotik alanlardaki kanser hücrelerinin radyoterapiye dayanıklı olması gelir. Oksijenli alanlarda radyoterapi kanser hücrelerini daha kolay öldürmektedir. Bu biolojik gerçek nedeniyle tedavinin hemogenitesi aksar. Bu durum tedavi alanlarının aynı şekilde ışın almasını bozduğundan sonuçta tümörlü bölümlerle nekrotik sahalar yan yana bulunur. Hekim ne yapacağını şaşırır. Curioterapinin daha faydalı olması bu sonuca meydan vermemesinden doğar.
Böyle ileri vakalarda bir yandan kemoterapi yaparken bir yandan da kanserli yaranın çok iyi bir bakımla izlenmesi gerekir. İmkân olduğu taktirde cerrahi müdahaleyi de denemek lâzımdır.
Yine kabuklu ve büyük tümör kütleleri gösteren ileri vakalarda koterisazyondan sonra radyoterapi daha uygun olmaktadır. Bu tarz uygulamalarda hemojenite daha kolay sağlanır.
Cilt kanserlerinde kontak terapileri yirmi yıllık uygulamalarımızda sakıncalı bulunmuştur.
CİLT KANSERLERİNDE BAZI ÖZEL SORUNLAR
a— Pirekanseröz hastalıklarda (Xyroderma pigmantosun keratez senil) de tedavi kesinlikle radyoterapidir. Ancak tedavi alanlarına yakın bölgelerde radyoterapi nedeniyle yeni tümeral uyarmalar olmaktadır. Bu sakıncayı gidermek için her iki vak adada imminoterapi ve kemoterapiyi radyoterapiyle birlikte yürütmek gerekir.
b— Cilt kanserlerinde çoğunlukla görülen ödem, enfeksiyon, tümör çevresindeki sınırlı lenfanjitler, kondiritler tedavi sırasında büyük sorunlar yaratır. Bunların antibiyotik ve küçük dozda kortizonla giderilmesi gerekir. Burjonmanlar kotorize edil meli, yaralar genellikle açık bırakılmalıdır. Kuvvetli antiseptikler yerine % 2 İlk Eau borique tercih edilmelidir.
c— Özellikle nekroza bağlı ağrı halerinde novokayınlı pansumanlar ve epitelizasyonu hızlandıran tedaviler gözden kaçırılmamalıdır. Bu tedavilerden kısa süre sonra onarıcı cerrahi yardımlar yapılmalıdır. Çevre kemiklerinde sekestr olabileceği de hiç hatırdan çıkarılmamalıdır.
Cilt kanserlerinde sürvi çok uzun olduğu için kesinlikle morfinden kaçınmalıdır.
d— Cilt kanseri geçiren kimselere güneşin olumsuz etkisi anlatılmalı ve gerekli tedbirleri alması önerilmelidir.
MELONOMLAR
Bütün klasik kitaplarda melonomlar cilt kanserleri bölümünde incelenmektedir. Elbette patoloji ve emblrlyolojide melanin hücrelerinin yeri ayrıdır. Zaten bu hücrelere alt bir çok biolojik tanımlar açıklığa kavuşmamıştır. Melenomların tedavileride evrelerine göre özellik gösterir. Bütün tümörler arasında ümmünoterapiye en iyi cevap, veren tümörler yine melenomlardır.
Evre — 1
Tedavi kesinlikle cerrahidir. Tümörün ’5 santim dış çevresinden üç santim derinden eksizyonu prensiptir. Bütün ekoller cerrahi müdahaleden sonra immüne terapi önermektedir. Bu tedavi BCG aşısı uygulaması şeklindedir beş yıllık bir plan içinde düzenlenmektedir.
Evre — 2
Tedavi yine cerrahidir tümörle birlikte yakın lenf gangiliyonları monoblok olarak çıkarılmalıdır. Bu diseksiyonun amacı Aponevroza kadar deri altını tüm lenfatik yollan ve gangiliyonları İle birlikte çıkarmaktadır Bazı ekoller bu evrede kemoterapi yapılabileceği ileri sürerler. Biz bu ekole katiyen katılmıyoruz. Özellikle Amerikan ekollerinde bu yönde protokollar vardır. Melenom biyolojisi açısından büyük imminolojik sorunlar getirecek olan bu tarz müdahalelerin sonuçları henüz alınmış değildir. Üstelik cerrahi tedaviyle 15-20 yıl dengede kalan birçok vakaya karşılık; kemoterapiyle geçici denge sağlamış vakalara rağbet etmek doğru olmaz. Tedavi ilkeleri arasında saydığımız gibi; belli ve başarılı tedavisi mümkün olan vakalarda yeni ve sonucu belli olmayan uygulamalar yanlıştır.
Evre — 3
Üçüncü evrede tedavi kemoterapidir. Bu tedavinin kombine bir tedavi olduğunu hatırdan hiç çıkarmamak gerekir. Bazıları melenom tedavisini yalnız dacarbazin ile yapmaktadırlar. Kesinlikle yanlış bir metoddur. Ve hiç bir zaman güldürücü neticeler vermiş değildir. Bizim tavsiyemiz ve uygulamamız iki protokoldür.
a— Adriamycin, vineristin dacarbazin.
b— Bleomycin, hydoxyure. b protokolünü daha çok çok yüzeyel vakalarda uyguluyoruz.
Kemoterapiden remisyon sağlanırsa; hemen immino terapiye geçmelidir, iyileşme sağlanmamış üçüncü evre melenomlarında ümmino terapi fayda sağlamaz.
Nüksler ve metastaslar
Cerrahi imkan varsa amputasyon dahil hepsi denenmeli ve daima kemoterapi ve elektron terapiye tercih edilmelidir.
Bu imkân yoksa; elektron terapi ve kemoterapi uygulanacaktır. Radyoterapinin dozu 4500 radtır.
Kemoterapi üçüncü evrede olduğu gibi parenteral uygulanır. Ayrıca tümörün yerine göre aynı ilaçlar intraarteriyel uygulanabilir.
DERİDE TÜMÖR BELİRTİSİ VEREN DİĞER KANSERLER
1— Hodgkin deri fazı
Kaşıntılı ve deskuamasyonlu ağır bir hodgkin türüdür. Tedavide, önce palyatif dermotolojik tedavileri uygulamalıdır. Radikal tedaviler ise kemoterapidir. En iyi sonuçlar Bleomisinle alınmaktadır. Dozu ve süresi deri kanserlerinin aynıdır.
2— Mycosis Fungoides
Etyoloji ve patojenezisi cilt kanserlerinden farklı olan bu hastalık da tedavi radyoterapi ve kemoterapi birliği ile sağlanır. Birçok protokollerde kemoterapi için Bleomycin + cyclophosphamide (Endoxan) önerilmektedir. Biz billomisini yalnız kullanmaktayız dozu ve miktarı cilt kanserleri-ninki gibidir. Lokal büyüme, tümörleşme gösteren vakalarda radyoterapi yapılır dozu 3500 rat tır.
3— Caposi sarkonu
Temelde bir damar hastalığı olmasına rağmen ilk belirtileri deride görülmektedir. Bu sarkomun tedavisi radyoterapi immüne terapi ve kemoterapinin birlikte yürütülmesi ile sağlanır.
a— Lezyon tekse tedavi radyoterapidir dozu 3500 radtır. Bazı ekoller imminö terapi lokal ve genel olarak tavsiye ederler.
Tek bölgede birçok lezyonlar varsa yine aynı tedavi uygulanır.
b— Lezyon yaygınsa kemoterapi ve genel imminö terapi uygulamak gerekir. Hastalık devam ettiği sürece Actinomycin D + Vincrystin + Bleo-mycinle tedavi edilir. Remisyonlarda aşı (BCG) yapılır) Nükslerde – Bleomycin + EndoxaN uygulaması önerilir.
•
Bu yazı Onkolog Dr. Haluk Nurbaki, Ankara Gazeteciler Cemiyeti, Kanser Bilmecesi ve Çözümü kitabından alınmıştır.