Deri Kanserlerinde Tedavi Seçimi

Kanser Bilmecesi ve Çözümü

Epitelyomalar (Epiteliomalar)

Epitelyomalarda tedavi seçimi evrelere bağlıdır. Genellikle tümörün yeri tedavide bir değişikliği gerektirmez. Ancak yinede bölgesel lenfatikleri dikkatle izlemek gerekir.

İstatislerde cerrahi tedaviyle radyo terapi eşit sonuç vermektedir. Sonuç yüzdeleri çeşitli ül­kelerde ve yayınlarda yüzde doksan doksan beş şifadır. Benim deneyimlerim koşullarına uygun bir cerrahi tedaviye öncelik vermektedir. Tümörün yeri itibariyle, ya da dizkeratoz dönüşümlerinde ol­duğu gibi birden fazla olması halinde, yine yanık sikatrisi üzerinde görülen kanserlerde öncelik rad­yo terapiye geçer.

Evrelere göre tedavi seçimine gelince

Evre 1. En doğru olanı: Ekzisyonelbiopsidir lenfatik istikamette daha geniş olmak üzere yapı­lan derin bir eksizyon yeterli olmaktadır. Ancak cerrahi sınırların biopsiyle kontrolü zorunludur.

Radyoterapi seçilecekse cürio – terapi (İridyum veya cezyum 137) veya elektron terapi tercih edil­melidir. Ancak bu imkanlar bulunamadığı taktir­de dermopon tedavisi yapılmalıdır. Doz 6500 rad’tır.

Bazı yayınlarda bazzoselüler ve sipinoselüler cilt kanserlerinde farklı tedavi uygulamasına rast­layacaksınız. Bunun nedeni bazoselülerde lenfatik yayılmanın çok nadir oluşudur. Biz, gözden kaçabi­lecek miks vakaları göz önüne alarak bu ayırıma karşıyız. Hatta yakın lanfatiklere koruyucu tedavi olarak 3500 rad radyo terapi yapılmasını önermek­teyiz.

Evre 2. Bütün ekoller bu evrede en seçkin te­daviyi radyo terapi olarak önermektedir. Radyo­terapinin koşullan birinci evrede olduğu gibidir ancak x Ray ile tedavi edilecekse dermepon yeri­ne 120 kv 5 Al 30 cm mesafe ölçülerine göre yapıl­malıdır. Lenf gangiliyonları yine ihtiyaten ışınlanmalıdır.

Evre 3. Bu evrede imkan olduğu taktirde ge­niş tümör rezeksiyonu, lenf diseksiyonu, gerekti­ğinde Reproductif. Reconstructif onarımlar yapılır. Bu imkanlar olmadığı taktirde radyoterapi seçile­bilir. Ancak radyoterapi de daha geniş ve derin ışınlama gerektirdiği gibi çevre lenfatiklerinin de tedaviye alınmasını zorunlu kılar. Burada doz çok itinalı seçilmelidir. Çünkü üçüncü evrede nekrozlar vardır çoğunlukla doku 4000 rat tan yukarısına tahammül edemez.

Evre 4. En seçkin tedavi kemoterapidir. Cild kanserlerinde kemoterapinin tek bir yöntemi var­dır Bleomycine 15 miligram ampullerden haftada iki defa kalçaya yapılacaktır. Kesinlikle damar­dan yapılmayacak, tedavi altı hafta sürecektir.

İntiraarteriyal kemoterapiler eski geçerliliğini kaybetmiştir.

Yukarıdaki ilacın % 2 lik pomatları kullanıla­bilir. Palyatif olarak kemoterapiyle birlikte radyo terapi, imkan varsa onarım cerrahisi imkanları aranmaktadır.

Cilt kanserlerinde önemli ve iddialı tedavi Ümmüno terepidir. Başlangıçta israilli bilim adam­larının uygulamaya koyduğu lokal ümmüno terapi Amerika Fransa ve İngilterede de revaç bulmuş­tur. Özellikle cilt kanserlerinin ilk iki evresinde iyi gelen ümmüno terepiyi bizde sağlık veriyo­ruz. Bu tedavinin nasıl yapılacağını meme kanser­leri bahsinde geniş biçimde anlatacağız.

Cilt kanserlerinin radyoterapi sırasında özel­likle üç ve dördüncü evrelerde ciddi sorunlar var­dır. Bunların başında nekrotik alanlardaki kanser hücrelerinin radyoterapiye dayanıklı olması gelir. Oksijenli alanlarda radyoterapi kanser hücrelerini daha kolay öldürmektedir. Bu biolojik gerçek ne­deniyle tedavinin hemogenitesi aksar. Bu durum tedavi alanlarının aynı şekilde ışın almasını boz­duğundan sonuçta tümörlü bölümlerle nekrotik sahalar yan yana bulunur. Hekim ne yapacağını şa­şırır. Curioterapinin daha faydalı olması bu sonu­ca meydan vermemesinden doğar.

Böyle ileri vakalarda bir yandan kemoterapi yaparken bir yandan da kanserli yaranın çok iyi bir bakımla izlenmesi gerekir. İmkân olduğu tak­tirde cerrahi müdahaleyi de denemek lâzımdır.

Yine kabuklu ve büyük tümör kütleleri gösteren ileri vakalarda koterisazyondan sonra radyo­terapi daha uygun olmaktadır. Bu tarz uygulama­larda hemojenite daha kolay sağlanır.

Cilt kanserlerinde kontak terapileri yirmi yıl­lık uygulamalarımızda sakıncalı bulunmuştur.

CİLT KANSERLERİNDE BAZI ÖZEL SORUN­LAR

a— Pirekanseröz hastalıklarda (Xyroderma pigmantosun keratez senil) de tedavi kesinlikle radyoterapidir. Ancak tedavi alanlarına yakın böl­gelerde radyoterapi nedeniyle yeni tümeral uyar­malar olmaktadır. Bu sakıncayı gidermek için her iki vak adada imminoterapi ve kemoterapiyi radyo­terapiyle birlikte yürütmek gerekir.

b— Cilt kanserlerinde çoğunlukla görülen ödem, enfeksiyon, tümör çevresindeki sınırlı lenfanjitler, kondiritler tedavi sırasında büyük sorun­lar yaratır. Bunların antibiyotik ve küçük dozda kortizonla giderilmesi gerekir. Burjonmanlar kotorize edil meli, yaralar genellikle açık bırakılma­lıdır. Kuvvetli antiseptikler yerine % 2 İlk Eau borique tercih edilmelidir.

c— Özellikle nekroza bağlı ağrı halerinde novokayınlı pansumanlar ve epitelizasyonu hızlan­dıran tedaviler gözden kaçırılmamalıdır. Bu teda­vilerden kısa süre sonra onarıcı cerrahi yardımlar yapılmalıdır. Çevre kemiklerinde sekestr olabileceği de hiç hatırdan çıkarılmamalıdır.

Cilt kanserlerinde sürvi çok uzun olduğu için kesinlikle morfinden kaçınmalıdır.

d— Cilt kanseri geçiren kimselere güneşin olumsuz etkisi anlatılmalı ve gerekli tedbirleri al­ması önerilmelidir.

MELONOMLAR

Bütün klasik kitaplarda melonomlar cilt kan­serleri bölümünde incelenmektedir. Elbette pato­loji ve emblrlyolojide melanin hücrelerinin yeri ayrıdır. Zaten bu hücrelere alt bir çok biolojik tanımlar açıklığa kavuşmamıştır. Melenomların tedavileride evrelerine göre özellik gösterir. Bütün tümörler arasında ümmünoterapiye en iyi cevap, veren tümörler yine melenomlardır.

Evre — 1

Tedavi kesinlikle cerrahidir. Tümörün ’5 san­tim dış çevresinden üç santim derinden eksizyonu prensiptir. Bütün ekoller cerrahi müdahaleden son­ra immüne terapi önermektedir. Bu tedavi BCG aşısı uygulaması şeklindedir beş yıllık bir plan içinde düzenlenmektedir.

Evre — 2

Tedavi yine cerrahidir tümörle birlikte yakın lenf gangiliyonları monoblok olarak çıkarılmalı­dır. Bu diseksiyonun amacı Aponevroza kadar de­ri altını tüm lenfatik yollan ve gangiliyonları İle birlikte çıkarmaktadır Bazı ekoller bu evrede kemoterapi yapılabileceği ileri sürerler. Biz bu eko­le katiyen katılmıyoruz. Özellikle Amerikan ekollerinde bu yönde protokollar vardır. Melenom bi­yolojisi açısından büyük imminolojik sorunlar ge­tirecek olan bu tarz müdahalelerin sonuçları he­nüz alınmış değildir. Üstelik cerrahi tedaviyle 15-20 yıl dengede kalan birçok vakaya karşılık; kemoterapiyle geçici denge sağlamış vakalara rağ­bet etmek doğru olmaz. Tedavi ilkeleri arasında saydığımız gibi; belli ve başarılı tedavisi mümkün olan vakalarda yeni ve sonucu belli olmayan uygu­lamalar yanlıştır.

Evre — 3

Üçüncü evrede tedavi kemoterapidir. Bu teda­vinin kombine bir tedavi olduğunu hatırdan hiç çıkarmamak gerekir. Bazıları melenom tedavisini yalnız dacarbazin ile yapmaktadırlar. Kesinlikle yanlış bir metoddur. Ve hiç bir zaman güldürücü neticeler vermiş değildir. Bizim tavsiyemiz ve uy­gulamamız iki protokoldür.

a— Adriamycin, vineristin dacarbazin.

b— Bleomycin, hydoxyure. b protokolünü daha çok çok yüzeyel vakalarda uyguluyoruz.

Kemoterapiden remisyon sağlanırsa; hemen immino terapiye geçmelidir, iyileşme sağlanmamış üçüncü evre melenomlarında ümmino terapi fayda sağlamaz.

Nüksler ve metastaslar

Cerrahi imkan varsa amputasyon dahil hep­si denenmeli ve daima kemoterapi ve elektron te­rapiye tercih edilmelidir.

Bu imkân yoksa; elektron terapi ve kemotera­pi uygulanacaktır. Radyoterapinin dozu 4500 radtır.

Kemoterapi üçüncü evrede olduğu gibi paren­teral uygulanır. Ayrıca tümörün yerine göre aynı ilaçlar intraarteriyel uygulanabilir.

DERİDE TÜMÖR BELİRTİSİ VEREN DİĞER KANSERLER

1— Hodgkin deri fazı

Kaşıntılı ve deskuamasyonlu ağır bir hodgkin türüdür. Tedavide, önce palyatif dermotolojik te­davileri uygulamalıdır. Radikal tedaviler ise kemo­terapidir. En iyi sonuçlar Bleomisinle alınmakta­dır. Dozu ve süresi deri kanserlerinin aynıdır.

2— Mycosis Fungoides

Etyoloji ve patojenezisi cilt kanserlerinden farklı olan bu hastalık da tedavi radyoterapi ve kemoterapi birliği ile sağlanır. Birçok protokoller­de kemoterapi için Bleomycin + cyclophosphami­de (Endoxan) önerilmektedir. Biz billomisini yal­nız kullanmaktayız dozu ve miktarı cilt kanserleri-ninki gibidir. Lokal büyüme, tümörleşme gösteren vakalarda radyoterapi yapılır dozu 3500 rat tır.

3— Caposi sarkonu

Temelde bir damar hastalığı olmasına rağmen ilk belirtileri deride görülmektedir. Bu sarkomun tedavisi radyoterapi immüne terapi ve kemoterapinin birlikte yürütülmesi ile sağlanır.

a— Lezyon tekse tedavi radyoterapidir dozu 3500 radtır. Bazı ekoller imminö terapi lokal ve genel olarak tavsiye ederler.

Tek bölgede birçok lezyonlar varsa yine aynı tedavi uygulanır.

b— Lezyon yaygınsa kemoterapi ve genel im­minö terapi uygulamak gerekir. Hastalık devam ettiği sürece Actinomycin D + Vincrystin + Bleo-mycinle tedavi edilir. Remisyonlarda aşı (BCG) yapılır) Nükslerde – Bleomycin + EndoxaN uygu­laması önerilir.

•

Bu yazı Onkolog Dr. Haluk Nurbaki, Ankara Gazeteciler Cemiyeti, Kanser Bilmecesi ve Çözümü kitabından alınmıştır.